میلگرد چیست و چه کاربردهایی دارد؟

میلگرد یا آرماتور (Rebar) یک مقطع فولادی طویل و توپر استوانه ای شکل می باشد که از فولاد با کربن متوسط تولید می شود .و اصلی ترین کاربرد آن، مسلح کردن بتن در ساختمان سازی می باشد. میلگردها در انواع متفاوت آجدار، ساده، آلیاژی و… تولید می شوند و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. در این مقاله از مجموعه صنعتی فولاد برتر ابتدا به این سوال که میلگرد چیست پاسخ می دهیم، سپس به معرفی مشخصات و انواع و کاربردهای آن می پردازیم.

میلگرد چیست و چرا از آن در ساختمان سازی استفاده می شود؟

می توان گفت مقاومت فشاری بتن بسیار زیاد می باشد و برای خرد کردن آن، به نیروی بسیار قوی احتیاج داریم. این در حالی است که بتن، مقاومت کششی و پیچشی بسیار ضعیف تری دارد. به همین دلیل برای افزایش استحکام کششی و پیچشی آن، از انواع میلگرد به خصوص آماتور آجدار استفاده می شود.

انواع میلگرد

میلگردهای ساختمان سازی را بر پایه شاخص های ظاهری، جنس، استاندارد و کارایی آن ها، دسته بندی می کنند. هر یک از این دسته بندی ها دارای زیرشاخه های مختلفی می باشند. توجه داشته باشید که قیمت روز میلگرد، برای هر یک از این دسته بندی ها متفاوت است.

1) انواع میلگرد بر اساس شکل ظاهری (آجدار و ساده)

میلگردها بر پایه صورت ظاهری که اصلی ترین فاکتور می باشد، به دو دسته ساده و آجدار طبقه بندی می شوند.
1. میلگرد آجدار، دارای شیارهایی است که باعث افزایش چسبندگی میلگرد به بتن می شود. به همین دلیل، مقاومت سازه بتنی در برابر نیروهای کششی را افزایش می دهد. پرکاربردترین نوع میلگرد در ساختمان سازی همین نوع می باشد.
2. میلگرد ساده برخلاف نوع آجدار فاقد شیار است. این آرماتور در مواردی که به چسبندگی زیاد میلگرد در بتن احتیاجی نیست، به کار برده می شود.

• میلگرد آجدار و ساده هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. میلگرد آجدار نسبت به میلگرد ساده، مقاومت کششی بیشتری دارد. آج ها باعث افزایش سطح درگیری بین میلگرد و بتن می شوند. به همین دلیل، مقاومت سازه بتنی در مواجه با نیروهای کششی بالا می رود.

• میلگرد ساده نسبت به آجدار، شکل پذیری (انعطاف پذیری) بالاتری دارد. آج ها سبب افزایش سفتی میلگرد می شوند و میلگرد آجدار کمتر تغییر شکل می دهد.

2) انواع میلگرد بر اساس جنس فولاد کربنی و آلیاژی

میلگردها با توجه به جنس و متریال به کار رفته، در دو دسته فولاد کربنی و آلیاژی تولید و عرضه می شوند. میلگرد فولاد کربنی، از آلیاژ فولاد با کربن متوسط ساخته می شود. کربن یکی از عناصر اصلی در فولاد است، که بر خواص مکانیکی آن تاثیر می گذارد. افزایش درصد کربن در فولاد، سبب افزایش مقاومت کششی و سختی فولاد می شود، اما شکل پذیری آن را بشدت کم کاهش می کند.

آرماتور فولاد کربنی، ارزان ترین نوع میلگرد محسوب می شود. این نوع میلگرد برای مواردی به کار برده می شود که احتیاجی به مقاومت بالا در مقابل خوردگی و سایش نباشد. از میلگرد فولاد کربنی در ساختمان سازی به کار برده می شود.

میلگرد آلیاژی، از فولاد با آلیاژهای متفاوت تولید می شود. آلیاژهای موجود در فولاد، خواص مکانیکی آن را بهبود می دهند. به عنوان مثال آلیاژهای کروم، نیکل و منگنز باعث افزایش مقاومت فولاد در برابر خوردگی می شوند.
میلگرد آلیاژی مقاومت بالایی در برابر خوردگی و سایش دارد. این نوع میلگرد برای مواردی استفاده می شود که سازه در معرض رطوبت یا مواد شیمیایی قرار دارد.

3) انواع میلگرد بر اساس استاندارد تولید

در کشور ما ایران، میلگردها بر پایه استاندارد ملی (ISIRI) تولید و عرضه می شوند. این استانداردها از نظر قطر، طول، مقاومت کششی و سایر ویژگی ها تعیین می کنند. براساس میلگردها به چهار دسته تقسیم می شوند:
• میلگرد ساده یا نرم (A1)
• میلگرد آجدار مارپیچ (A2)
• میلگرد آجدار جناقی (A3)
• میلگرد آجدار مرکب (A4)

میلگرد ساده، فاقد آج یا شیار است و مقاومت کششی برابر با 240 نیوتن بر میلی متر مربع دارد. این میلگرد جاهایی به کار برده می شود که احتیاجی به چسبندگی زیاد میلگرد به بتن نیست.
میلگرد آجدار مارپیچ، در سطح خود شیارهایی مارپیچ شکل دارد. مقاومت کششی این نوع میلگرد 340 نیوتن بر میلی متر مربع است. میلگرد آجدار مارپیچ پرکاربرد ترین نوع آرماتور در ساختمان سازی است. این نوع میلگرد به نام تجاری S340 نیز شهرت دارد.

میلگرد آجدار جناقی، شیارهایی جناقی شکل در سطح خود دارند. مقاومت کششی این نوع میلگرد 400 نیوتن بر میلی متر مربع است. میلگرد آجدار جناقی مقاومت کششی بالاتری نسبت به میلگرد آجدار مارپیچ دارد و برای مواردی استفاده می شود که به مقاومت کششی بالاتری نیاز داریم. نام تجاری این محصول S400 است.

میلگرد آجدار مرکب، ترکیبی از آج های مارپیچ و جناقی در سطح خود دارد. مقاومت کششی این میلگرد، 500 نیوتن بر میلی متر مربع محاسبه شده است. میلگرد آجدار مرکب، مقاومت کششی بسیار بالایی دارد و برای مواردی استفاده می شود که به مقاومت کششی بسیار بالا احتیاج داشته باشیم. نام تجاری میلگرد آجدار مرکب، S500 است. علاوه بر ISIRI، هر یک از استانداردهای میلگرد دارای ضوابط گوناگونی هستند.

4) انواع میلگرد از نظر سایز

میلگردها از نظر سایزبندی بسیار متنوع می باشند و هر سایز کاربرد به خصوصی دارد. زیرا قطر و ضخامت آن ها با یکدیگر تفاوت دارد. معمولاً سایزهای میلگرد در بازه ای از ۸ تا ۳۲ میلی متر قرار داده شده اند. انتخاب اندازه مناسب میلگرد برای سازه های بتنی باید با در نظر گرفتن عوامل متعدد نظیر مانند نوع سازه، شرایط محیطی و میزان بارهای وارد بر آن انجام شود.
به طور کلی، با افزایش قطر میلگرد، مقاومت آن نیز افزایش می یابد. پس در سازه هایی که تحت تنش های کششی بالا قرار دارند، استفاده از میلگردهایی با قطر بزرگ تر و وزن بیشتر پیشنهاد می شود تا استحکام و ایمنی سازه بااطمینان تضمین گردد.

کاربرد انواع میلگرد ساختمانی

  • استانداردهای میلگرد در کشورهای مختلف

میلگرد یکی از مهم ترین عناصر در سازه های بتنی به شمار می رود که نقش اساسی در تقویت مقاومت کششی بتن ایفا می کند. آشنایی با انواع میلگرد و کاربردهای آن، سبب می شود انتخاب بهتری داشته باشید و در نهایت ایمنی و دوام سازه به شکل قابل توجهی بالا می رود.
می توان گفت در هر کشوری استانداردی خاص برای تولید و نشانه گذاری میلگرد، وجود دارد. انواع این استانداردها شامل اروپایی، چینی، روسی و … می باشند. در کشور ایران باتوجه به سنت دیرینه کارخانه ذوب آهن، استاندارد کشور روسیه بیشتر کاربرد دارد.

  • انواع میلگرد بر اساس استاندارد روسی

بر این اصل، چهار نوع میلگرد به ترتیب زیر تولید و عرضه می شوند:

• میلگرد ساده بدون آج یا A1: نرم، بدون آج، مناسب خم کاری، بیشتر در ساخت قطعات غیرسازه ای و به عنوان میلگرد حرارتی به کار برده می شود.
• میلگرد آجدار با یک ردیف آج یا A2: آج دار، دارای مقاومت کششی متوسط، قابلیت خم پذیری مناسب که در ستون ها، تیرها و سقف ها به شکل میلگرد طولی و عرضی کاربرد دارد.
• میلگرد آجدار با دو ردیف آج در خلاف جهت هم یا A3: آج دار مارپیچی، مقاومت بالا، شکل پذیری پایین تر از A2 که به عنوان میلگرد اصلی در تیرها و ستون ها کاربرد دارد.
• میلگرد آجدار پیچیده یا A4: آج دوکی شکل، مقاومت کششی بسیار بالایی دارد و در پروژه های عمرانی بسیار وسیع مثل پل ها، سدها و سازه های بزرگ صنعتی کاربرد دارد.

  • تفاوت خواص میلگردها

هرکدام از این مقاطع علاوه بر شکل ظاهری از نظر خواص مکانیکی و شیمیایی نیز با یکدیگر فرق دارند. آنچه کاربرد میلگرد را مشخص می کند، همین تفاوت های ظاهری و خواص مکانیکی و شیمیایی آن می باشد.

  • دلیل تفاوت در خواص میلگردها

دلیل تفاوت در خواص این می باشد که هر مقطع از آلیاژ خاصی از فولاد تهیه شده که در درصد کربن، نیکل و کروم با یکدیگر فرق می کنند.

 

کلام آخر

برای مشخص کردن نقش میلگرد در بتن بایست موارد زیادی مورد بررسی و توجه قرار گیرد. ساخت و ساز با بتن بدون آرماتور و میلگرد، امکان پذیر نیست، زیرا انسان برای زندگی نیاز به ایمنی دارد. استفاده از میلگرد در بتن علاوه بر افزایش استحکام، حس راحتی، آرامش و ایمنی برای ساکنین زیر سقف آن ساختمان را به همراه می آورد. جهت اطلاع از قیمت انواع میلگرد از جمله قیمت روز میلگرد می ت وانید به سایت مجموعه صنعتی فولاد برتر مراجعه و یا با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید.

 

همچنین بخوانید: میلگرد چیست و چه کاربردهایی دارد؟ راهنمای کامل

 

سوالات متداول
1. نقش میلگرد در سازه چیست؟
میلگرد از سازه ها در مقابل نیروهای کششی محافظت می­ کند. از این محصول برای تقویت بتن استفاده می­ شود.

2. میلگردها به چند دسته تقسیم می شوند؟
میلگردها از لحاظ ظاهری به ۳ دسته ساده، آجدار و کلاف تقسیم بندی می ­شوند و از نظر نوع نیز ۶ نوع مشترک دارند که شامل اروپایی، فولاد کربن، اپوکسی پوشش داده شده، گالوانیزه ، فایبرگلاس لیمر و فولاد ضد زنگ می شود.

3. قیمت میلگرد به چه عواملی بستگی دارد؟
قیمت میلگرد به عوامل متفاوتی بستگی دارد، از اینرو ثباتی در قیمت این محصول وجود نداشته و بسته به شرایط کشور و ارز، ارزش آنها می تواند روز به روز تغییر کند.

قیمت
به روز