فولاد قالب پلاستیک چیست و چه تفاوتی با فولاد ابزار دارد؟ آیا تا به حال به این فکر کرده اید که قطعات پلاستیکی دقیقی که در زندگی روزمره ما از لوازم خانگی گرفته تا قطعات خودرو استفاده می شوند، چگونه تولید می شوند؟ پاسخ در قلب یک فرآیند مهندسی پیشرفته و استفاده از موادی با عملکرد فوق العاده نهفته است: فولاد قالب پلاستیک.
در این مقاله از شرکت نویدرضوان یک راهنمای کامل و صنعتی در مورد فولاد قالب پلاستیک چیست؟ تفاوت آن با فولاد ابزار است که به شما کمک می کند تا درک عمیقی از این فولاد حیاتی، انواع آن و تفاوت های کلیدی آن با فولاد ابزار پیدا کنید. اگر در حوزه خرید و فروش فولاد هستید، این اطلاعات کلید موفقیت شماست.

فولاد قالب پلاستیک چیست؟

فولاد قالب پلاستیک که به آن فولاد قالب سازی نیز گفته می شود، یک گروه خاص از فولادهای آلیاژی با کیفیت بالا است که به طور ویژه برای ساخت قالب های تزریق پلاستیک و قالب های بادی طراحی شده اند. هدف اصلی از ساخت این فولادها، ارائه ترکیبی عالی از قابلیت ماشین کاری، پولیش پذیری بالا، پایداری ابعادی، و مقاومت در برابر سایش و خوردگی است. فرآیند تزریق پلاستیک شامل تزریق پلاستیک مذاب تحت فشار و دمای بالا به داخل یک قالب است؛ بنابراین، فولاد مورد استفاده باید بتواند در برابر نیروهای مکانیکی و حرارتی مکرر و همچنین عوامل شیمیایی موجود در پلاستیک های مذاب (به ویژه در حضور مواد خورنده) مقاومت کند.

از جمله پرکاربردترین گریدهای این فولاد که هر کدام برای کاربردهای متفاوت و شرایط عملیاتی خاص بهینه سازی شده اند. عبارت اند از:

P20 (1.2311) – فولاد قالب پلاستیک عمومی و پرکاربرد
P20+S (1.2312) – نسخه ی بهبود یافته با گوگرد بیشتر برای ماشین کاری آسان تر
1.2083 (X40Cr14) – فولاد زنگ نزن با پولیش پذیری آینه ای برای قالب های شفاف
1.2316 (X38CrMo16) – فولاد ضدزنگ با مقاومت بالا در برابر خوردگی
H13 (1.2344) – فولاد گرمکار برای پلاستیک های با دمای ذوب بالا

چرا فولاد قالب پلاستیک تا این اندازه حیاتی است؟

کیفیت فولاد مستقیماً بر طول عمر قالب، کیفیت سطح قطعه نهایی و هزینه تولید تأثیر می گذارد. یک فولاد ضعیف به سرعت دچار فرسایش، ترک خوردگی یا حفره زنی می شود که منجر به توقف خط تولید و هزینه های گزاف تعمیر و نگهداری می گردد. در مقابل، یک فولاد قالب پلاستیک مرغوب:

  • تضمین کننده تولید انبوه: قابلیت تحمل چرخه های تولید بالا بدون افت کیفیت.
  • کیفیت سطح بی نظیر: امکان دستیابی به پولیش سطح آینه ای، که برای قطعات شفاف یا براق حیاتی است.
  • مقاومت در برابر عوامل خورنده: محافظت در برابر اسیدهای تشکیل شده از تجزیه برخی پلاستیک ها.
  • کاهش هزینه های بلندمدت: عمر طولانی تر قالب به معنای کاهش نیاز به تعویض و تعمیر است.

فولاد قالب پلاستیک در مقابل فولاد ابزار

در حالی که فولاد قالب پلاستیک زیرمجموعه ای از فولاد ابزار است، اما هدف و خواص متفاوتی دارد. فولاد ابزار یک دسته بندی وسیع برای فولادهای کربنی و آلیاژی است که برای ساخت ابزارهای برش، شکل دهی، مهر و موم و قالب ها طراحی شده اند. در واقع، تمام فولادهای قالب پلاستیک، فولاد ابزار هستند، اما همه فولادهای ابزار، مناسب قالب پلاستیک نیستند.

ویژگی فولاد قالب پلاستیک فولاد ابزار
کاربرد اصلی ساخت قالب‌ های تزریق و بادی پلاستیک ساخت ابزارهای برش، پانچ و قالب‌ های فلزی
اولویت خواص پولیش‌ پذیری، مقاومت در برابر خوردگی، چقرمگی سختی و مقاومت به سایش
سختی معمول 30 تا 40 HRC (پیش‌ سخت شده) 55 تا 65 HRC (پس از عملیات حرارتی)
مقاومت به خوردگی بالا، مخصوصاً در گریدهای زنگ‌ نزن معمولاً پایین‌ تر
کاربرد نمونه قالب بدنه لوازم خانگی، قطعات شفاف تیغه‌ های برش، قالب‌ های فورج

 

فولاد قالب پلاستیک چیست؟ تفاوت آن با فولاد ابزار

فولاد قالب پلاستیک چیست؟ تفاوت آن با فولاد ابزار

 

 

همچنین بخوانید: تفاوت فولاد سردکار و گرم کار+ مقایسه جامع

 

تفاوت های کلیدی: فولاد قالب پلاستیک و فولاد ابزار

  • تمرکز بر پولیش پذیری و تمیزی:

در ساخت قالب های پلاستیک، بخصوص برای قطعاتی که سطح براق یا شفاف دارند (مانند لنزها، بسته بندی های شفاف)، پولیش پذیری فوق العاده یک شرط اساسی است. فولاد قالب پلاستیک با فرآیندهای ویژه ای مانند آلیاژسازی با حداقل ناخالصی ها (مانند گوگرد و فسفر) و کنترل دقیق ساختار میکرو تولید می شود تا بتوان به راحتی و بدون ایجاد گودال یا خطوط ریز به سطح آینه ای دست یافت. این در حالی است که در بسیاری از فولادهای ابزار (مانند D2 یا SKD11 که برای برش و سایش استفاده می شوند)، اولویت با حداکثر سختی و مقاومت سایشی است، که اغلب به دلیل وجود کاربیدهای زیاد، دستیابی به پولیش آینه ای را بسیار دشوار می کند.

  • تفاوت در مقاومت به خوردگی:

بسیاری از پلاستیک ها هنگام ذوب شدن، گازهایی آزاد می کنند که می توانند حاوی اسید یا مواد شیمیایی خورنده باشند (به ویژه PVC). قالب هایی که با این مواد کار می کنند باید مقاومت به خوردگی بالایی داشته باشند تا دچار حفره زنی یا زنگ زدگی نشوند. گریدهایی مانند 1.2316 یا 1.2083 با درصد کروم بالاتر، به طور خاص برای این شرایط بهینه سازی شده اند. این ویژگی در فولاد ابزاری که برای کار سرد با فلزات (مانند D2) طراحی شده اند، اولویت کمتری دارد.

  •  سختی و چقرمگی متعادل:

فولاد قالب پلاستیک معمولاً در حالت پیش سخت شده عرضه می شود (به عنوان مثال P20 با سختی حدود 30 HRC). این سختی برای مقاومت در برابر فشار تزریق کافی است و در عین حال، چقرمگی و مقاومت به ضربه بالایی را حفظ می کند تا در هنگام باز و بسته شدن مکرر قالب، دچار ترک خوردگی نشود. فولادهای ابزارِ کار سرد معمولاً بسیار سخت تر (60 HRC) هستند، که در عین حال شکننده تر نیز می باشند.

ما در فولادبرتر، انواع فولاد قالب پلاستیک با گواهی اصالت و ضمانت بهترین خواص مکانیکی را در کوتاه ترین زمان ممکن در سراسر کشور به شما تحویل می دهیم. زمان را از دست ندهید و برای استعلام قیمت امروز با ما تماس بگیرید!

نکات مهم انتخاب و خرید

انتخاب گرید مناسب فولاد قالب پلاستیک یک تصمیم مهم است که مستقیماً بر بهره وری و دوام قالب شما تأثیر می گذارد. به عنوان خریدار یا فروشنده حرفه ای، باید بر اساس چهار معیار اصلی زیر تصمیم گیری کنید:

۱. انواع اصلی فولاد قالب پلاستیک و کاربردها:

  • فولادهای پرکاربرد (مانند P20 یا 1.2312):

ویژگی: قابلیت ماشین کاری خوب، قیمت مناسب. اغلب در حالت پیش سخت شده استفاده می شوند.

کاربرد: قالب های با تیراژ متوسط، قطعات غیرحساس، قالب های با ابعاد بزرگ.

  • فولادهای با قابلیت پولیش بالا (مانند 1.2083):

ویژگی: تمیزی بالا، مقاومت عالی در برابر خوردگی و قابلیت دستیابی به سطح آینه ای.

کاربرد: قالب های پزشکی، غذایی، اپتیک و قطعات شفاف (مانند شیشه های چراغ خودرو).

  • فولادهای گرمکار (مانند H13 یا 1.2344):

ویژگی: مقاومت در برابر حرارت بالا، چقرمگی عالی.

کاربرد: قالب های تزریق پلاستیک های با دمای ذوب بالا، قالب های دایکاست (به عنوان گزینه جایگزین در شرایط خاص).

  • فولادهای کم آلیاژ (مانند 1.0570 – S355J2):

ویژگی: ارزان تر، مناسب برای صفحات نگهدارنده قالب.

کاربرد: قطعات غیرفعال قالب، فریم ها.

۲. نکات مهم برای خرید مطمئن فولاد قالب پلاستیک:

  1. بررسی گواهی کیفیت (MTC): اطمینان از اصالت فولاد و تأیید ترکیب شیمیایی دقیق. در صنعت، کیفیت فولاد مستقیماً با موفقیت پروژه گره خورده است.
  2. کنترل تمیزی فولاد (Cleanliness): فولاد باید دارای کمترین میزان ناخالصی غیرفلزی باشد، که این مورد مستقیماً بر قابلیت پولیش پذیری و طول عمر قالب تأثیرگذار است.
  3. انتخاب مناسب ترین گرید بر اساس تیراژ تولید: برای تیراژهای بسیار بالا و تولید قطعات میلیونی، از فولادهای با مقاومت سایشی و خوردگی بالاتر (مانند 1.2083) استفاده کنید.

کلام آخر

در این مقاله در مورد ( فولاد قالب پلاستیک چیست؟ تفاوت آن با فولاد ابزار) صحبت کردیم. فولاد قالب پلاستیک یکی از ارکان حیاتی در تولید قطعات پلاستیکی دقیق و باکیفیت است. انتخاب درست گرید فولاد، نه تنها عمر قالب را افزایش می دهد، بلکه کیفیت محصول و بهره وری خط تولید را نیز بالا می برد. برای پروژه های صنعتی، همیشه بر اساس نوع پلاستیک، تیراژ تولید و شرایط کاری تصمیم بگیرید و از فروشنده معتبر با گواهی کیفیت خرید کنید.

فولادبرتر با ارائه گریدهای استاندارد فولاد قالب پلاستیک مانند P20، 1.2083 و 1.2316 و تضمین اصالت، آماده تأمین نیازهای شما در سراسر کشور است. برای دریافت مشاوره فنی و استعلام قیمت روز، همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید.

 

بهتر است بدانید: تفاوت انواع فولادهای ساختمانی

 

سوالات متداول

۱: مهم ترین ویژگی فولاد قالب پلاستیک چیست که فولاد ابزار معمولی ندارد؟

مهم ترین ویژگی متمایز کننده، پولیش پذیری آینه ای و تمیزی (Cleanliness) فوق العاده بالا است. فولاد قالب پلاستیک به گونه ای آلیاژسازی و فرآوری می شود که کمترین ناخالصی غیرفلزی را داشته باشد. این امر، امکان دستیابی به سطحی کاملاً صاف و براق (آینه ای) را فراهم می کند که برای انتقال دقیق بافت قطعه پلاستیکی و تولید قطعات شفاف حیاتی است. این در حالی است که بسیاری از فولادهای ابزار، بر مقاومت سایشی و سختی مطلق تمرکز دارند.

۲: اگر از یک گرید فولاد ابزار ارزان تر به جای فولاد قالب پلاستیک استفاده کنیم، چه اتفاقی می افتد؟

استفاده از فولاد نامناسب می تواند منجر به عواقب جدی و پرهزینه ای شود:

  1. کیفیت سطح پایین: عدم دستیابی به پولیش مطلوب، که منجر به مردودی قطعات تولیدی می شود.
  2. عمر کوتاه قالب: مقاومت پایین در برابر خوردگی ناشی از گازهای پلاستیک یا سایش سریع در قسمت های پرفشار.
  3. هزینه عملیات حرارتی مجدد: اگر فولاد به صورت پیش سخت شده نباشد، هزینه و ریسک عملیات حرارتی به فرآیند تولید اضافه می شود.
  4. کاهش سودآوری: خرابی زودهنگام قالب، توقف تولید و هزینه تعمیرات سنگین را به دنبال دارد.

۳: آیا می توان از فولاد ابزار معمولی برای قالب پلاستیک استفاده کرد؟
خیر، زیرا فولادهای ابزار اغلب پولیش پذیری پایین تری دارند و در برابر گازهای خورنده پلاستیک مقاومت کافی ندارند.